Κήλες Κοιλιακού Τοιχώματος
211 1150689
ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ
Γιαννούλης Πρωτόπαπας MD
Γενικός Χειρουργός
Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Επούλωσης Τραύματος και Ελκών
Κήλες Κοιλιακού Τοιχώματος
Γενικότερα ο όρος “κήλη” σημαίνει την πρόπτωση - μετατόπιση ενός οργάνου, έξω από την ανατομική του θέση που βρίσκεται φυσιολογικά. Ειδικότερα η κήλη του κοιλιακού τοιχώματος, σημαίνει την προβολή κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου (συνήθως τμήμα του εντέρου), προς τα έξω.
Μία κήλη είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από τον πάσχοντα, αφού εντοπίζεται σαν μία διόγκωση στην ευρύτερη περιοχή της κοιλιάς που μπορεί είτε να προκαλεί, είτε να μη προκαλεί ενόχληση ή πόνο.
Η κήλη αποτελεί μία συνηθισμένη πάθηση που μπορεί να συμβεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας και των δύο φύλων.
Περίπου το 10% του πληθυσμού θα παρουσιάσει κήλη του κοιλιακού τοιχώματος κατά την διάρκεια της ζωής του, με το μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης να είναι στους άνδρες.
Ποιά είναι τα σημεία που μπορεί να εμφανιστεί μία κήλη;
Η πιο συχνά εμφανιζόμενη κήλη είναι η κήλη της βουβωνικής χώρας (βουβωνοκήλη). Επίσης μία κήλη μπορεί να εντοπιστεί στον ομφαλό (ομφαλοκήλη) και στην περιοχή που έχει προηγηθεί μία χειρουργική επέμβαση (μετεγχειρητική κήλη).
Ποιά είναι τα αίτια που μπορεί να δημιουργήσουν μία κήλη;
Καταρχήν η εμφάνιση μίας κήλης δεν έχει σχέση με τη σωματική διάπλαση και κατασκευή του ανθρώπου.
Ωστόσο υπάρχουν ορισμένοι επιβαρυντικοί παράγοντες που ευνοούν την δημιουργία ή και την υποτροπή μίας κήλης, όπως:
-
Η μεγάλη ηλικία
-
Η κακή θρέψη, ο υποσιτισμός και η κακή διατροφή
-
Η παχυσαρκία
-
Η χρόνια δυσκοιλιότητα και το σφίξιμο για να επιτευχθεί η κένωση
-
Ο έντονος ή ο χρόνιος βήχας
-
Η βαριά χειρωνακτική εργασία και το σήκωμα μεγάλου βάρους
-
Οι πολλαπλές κυήσεις
-
Οι προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις
Ποιά είναι τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει μία κήλη;
Στα αρχικά της στάδια η κήλη προκαλεί αιφνίδια, μία εντοπισμένη διόγκωση στην επιφάνεια της περιοχής στην οποία εμφανίζεται, κοιλιά ή βουβωνική χώρα.
Η διόγκωση αυτή κάποιες φορές μπορεί να συνοδεύεται από καυσαλγία, δυσφορία ή και άτυπα κοιλιακά άλγη.
Όσο περνάει ο καιρός, το άνοιγμα στο κοιλιακό τοίχωμα αυξάνεται και σταδιακά η κήλη μεγαλώνει και προβάλει περισσότερο. Αυτό το γεγονός αποτελεί μία φυσική εξέλιξη της κήλης που μπορεί να δημιουργήσει πόνο αλλά και επικινδυνότητα, καθώς αυξάνει την πιθανότητα επιπλοκής.
Η επιπλοκή μίας κήλης είναι η περίσφιξη της, δηλαδή ο εγκλωβισμός, ο στραγγαλισμός και η απόφραξη του σπλάχνου που προβάλλει.
Τις περισσότερες φορές η απόφραξη περιλαμβάνει τμήμα του εντέρου, γεγονός που οδηγεί σε αποφρακτικό ειλεό, με έντονη συμπτωματολογία, όπως: εμετούς, μεγάλο κοιλιακό πόνο, διάταση κοιλιάς, ερυθρότητα, ευαισθησία ή και πόνος στη θέση προβολής, κ.α.
Τα συμπτώματα αυτά σημαίνουν ότι πρόκειται για μια επείγουσα χειρουργική κατάσταση που πρέπει να θορυβήσουν τον ασθενή και να τον οδηγήσουν άμεσα στον χειρουργό για αξιολόγηση και αντιμετώπιση.
Ανάλογα με την κλινική τους κατάσταση οι κήλες ταξινομούνται ως εξής:
Απλή ή ανατασσόμενη κήλη:
Πρόκειται για την κήλη στην οποία το προβάλλον όργανο (πχ. τμήμα εντέρου), ανατάσσεται και επανέρχεται εντός της κοιλιάς στην φυσική του θέση, αυτόματα ή μετά από κατάλληλους χειρισμούς.
Οι ενοχλήσεις που προκαλεί μία ανατασσόμενη κήλη είναι παροδικές, ενώ δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα.
Σε μία ανατασσόμενη κήλη δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος επιπλοκής, γεγονός πού δίνει στον ασθενή την δυνατότητα να επισκεφτεί τον Χειρουργό του και να προγραμματίσει χωρίς χρονική πίεση, την επέμβαση αποκατάστασή της.
Μή ανατασσόμενη κήλη:
Πρόκειται για χρόνια και μεγάλου μεγέθους κήλη στην οποία το προβάλλον όργανο (πχ. τμήμα εντέρου), παρά τους όποιους χειρισμούς δεν επανέρχεται στην κοιλιά, αλλά προβάλει μόνιμα.
Η μή ανατασσόμενη κήλη προκαλεί πόνο και μόνιμη δυσφορία.
Αποτελεί μία εν δυνάμει κατάσταση συναγερμού για την ζωή του ασθενούς, αφού ανά πάσα στιγμή μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκή απειλητική για τη ζωή. Σε μία μή ανατασσόμενη κήλη, ο ασθενής πρέπει να οδηγείται άμεσα στον Χειρουργό του, για προγραμματισμό επέμβασης αποκατάστασης εντός των επομένων ημερών.
Περισφιγμένη κήλη:
Πρόκειται για μή ανατασσόμενη κήλη που προβάλλει έντονα προς τα έξω, έχει σφηνώσει, δεν μετακινείται και στραγγαλίζει το προβάλλον όργανο προκαλώντας προοδευτικά την ισχαιμία και νέκρωσή του. Όταν το προβάλλον όργανο είναι τμήμα του εντέρου που έχει αποφραχθεί, τότε μιλάμε για αποφραγμένη κήλη. Η περισφιγμένη κήλη αποτελεί άκρως επείγουσα κατάσταση, αφού μετά από 5-8 ώρες εξελίσσεται περιτονίτιδα και γάγγραινα. Γι΄αυτό έχει την ένδειξη του χειρουργικού επείγοντος και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.
Μπορεί μία απλή - ανατασσόμενη κήλη να δημιουργήσει επικινδυνότητα σε σύντομο χρονικό διάστημα;
Μία ανατασσόμενη κήλη μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνει μή ανατασσόμενη ή ακόμα και περισφιγμένη, αν για κάποιο λόγο επιβαρυνθεί η συγκεκριμένη περιοχή.
Κάθε κήλη με την πάροδο του χρόνου δημιουργεί την επικινδυνότητα μίας επιπλοκής.
Τα τυπικά συμπτώματα που προειδοποιούν για περίσφιξη της κήλης είναι τα εξής:
-
Έντονο κοιλιακό άλγος ή και πρήξιμο της κοιλιάς
-
Ναυτία και έμετοι
-
Διόγκωση της κήλης
Μπορεί μία κήλη να αποκατασταθεί με φαρμακευτική αγωγή;
Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα μία κήλη να θεραπευτεί με φαρμακευτική ή κάποια άλλη θεραπεία, πλην της επεμβατικής. Αν και κάποιες φορές μία κήλη μπορεί να δώσει την αίσθηση πως υποχωρεί, εντούτοις ποτέ δεν θα θεραπευτεί χωρίς επέμβαση. Τουναντίον, με το πέρασμα του χρόνου θα επιδεινώνεται δημιουργώντας ενοχλήσεις και πόνο.
Πρέπει να τονίσουμε ότι μία κήλη, από τη στιγμή που θα διαγνωστεί από τον Χειρουργό, θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά και να μην αγνοείται από τον ασθενή.
Η μόνη μέθοδος μόνιμης διόρθωσης της κήλης είναι η χειρουργική αποκατάσταση. Ο ασθενής με κήλη βρίσκεται διαρκώς σε κίνδυνο να παρουσιάσει σοβαρές επιπλοκές, όπως είναι ο εγκλωβισμός του εντέρου - περίσφιξη, που μπορεί να προκαλέσει εντερική απόφραξη και ισχαιμία, καταστάσεις που απαιτούν επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.
Ποιά είναι η επεμβατική προσέγγιση για την αποκατάσταση των κηλών;
Για την θεραπευτική αντιμετώπιση ακολουθούνται τόσο η ανοικτή χειρουργική επέμβαση, όσο και η λαπαροσκοπική επέμβαση. Άλλος εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης ή συντηρητική θεραπεία (φαρμακευτική αγωγή, ασκήσεις, χρήση κηλεπιδέσμου κ.α.), δεν υπάρχει. Αναλυτικά:
Ανοικτή Χειρουργική Επέμβαση.
Η ανοικτή επέμβαση γίνεται με τομή στην περιοχή της κήλης και επιτρέπει στον χειρουργό την ανάταξη και την επανατοποθέτηση του προβάλλοντος οργάνου στην σωστή ανατομική του θέση.
Στην συνέχεια ο Χειρουργός εκτελεί σύγκλειση και συρραφή των κοιλιακών τοιχωμάτων και εφαρμογή ειδικού πλέγματος για την ενίσχυση της ασθενούς περιοχής στο σημείο της κήλης. Η ανοικτή επέμβαση μπορεί να γίνει κατά κύριο λόγο με γενική αναισθησία, ή με μέθη, ή περιοχική αναισθησία. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί τοπική αναισθησία.
Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι από 1 έως 3 μέρες ανάλογα το περιστατικό και ο πόνος αντιμετωπίζεται με απλά παυσίπονα. Συνίσταται αποφυγή της κούρασης για τουλάχιστον 1 μήνα μετά την επέμβαση.
Η ανοικτή χειρουργική επέμβαση επιλέγεται κυρίως στις περισφιγμένες κήλες με στραγγαλισμένο τμήμα εντέρου ή εντερική απόφραξη, γεγονός που απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση.
Η Λαπαροσκοπική Χειρουργική Επέμβαση.
Η λαπαροσκοπική επέμβαση αποτελεί τον νεότερο τρόπο αντιμετώπισης της κήλης. Επιλέγεται για όλες τις κήλες και κυρίως τις μετεγχειρητικές κοιλιοκήλες. Η λαπαροσκοπική επέμβαση πραγματοποιείται μέσω μικρών οπών λίγων χιλιοστών, απ' όπου εισάγονται το λαπαροσκόπιο (μία μικροσκοπική κάμερα), τα ενδοσκοπικά εργαλεία και το πλέγμα. Η μέθοδος είναι ατραυματική και παντελώς αναίμακτη αφού δεν απαιτείται χειρουργική τομή.
Τα σημαντικά πλεονεκτήματα που προσφέρει η λαπαροσκοπική επέμβαση, είναι:
-
Έχει καλύτερη χειρουργική προσέγγιση, λόγω της μεγεθυμένης εικόνας που έχει ο χειρούργος από την κάμερα του λαπαροσκοπίου.
-
Είναι αναίμακτη.
-
Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος έως μηδενικός.
-
Η παραμονή στο νοσοκομείο περιορίζεται σε λίγες μόνον ώρες, έως το πολύ μία μέρα.
-
Η ανάρρωση είναι ταχύτατη, ο ασθενής μπορεί να περπατήσει και να καθίσει την ίδια μέρα, ενώ η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες όπως η οδήγηση και η εργασία, αποκαθίστανται σε 48 ώρες.
-
Έχει μικρότερη πιθανότητα δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων.
-
Προσφέρει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, αφού δεν υπάρχει ουλή.
Οι λαπαροσκοπικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τις βουβωνοκήλες είναι:
Η Διακοιλιακή προπεριτοναϊκή προσπέλαση (TAPP).
Στην τεχνική αυτή γίνεται διάνοιξη του περιτοναίου από το εσωτερικό της κοιλιάς, και το πλέγμα τοποθετείται μεταξύ των μυών του κοιλιακού τοιχώματος και του περιτοναίου.
Η Πλήρως εξωπεριτοναϊκή προσπέλαση (TEP).
Στην τεχνική αυτή η είσοδος πραγματοποιείται έξω από την περιτοναϊκή κοιλότητα, και το πλέγμα τοποθετείται μεταξύ των μυών του κοιλιακού τοιχώματος και του περιτοναίου.
Και οι δύο λαπαροσκοπικές τεχνικές προσφέρουν άριστα αποτελέσματα.
Λαπαροσκοπική αποκατάσταση Μετεγχειρητικής κήλης
Μία μετεγχειρητική κήλη μπορεί να παρουσιαστεί μετά από μία χειρουργική επέμβαση, στο σημείο της ουλής της.
Περίπου το 35% των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ανοιχτού τύπου χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά, θα εμφανίσουν μετεγχειρητική κήλη στα πρώτα 4 με 5 χρόνια από το χειρουργείο τους.
Σήμερα οι μετεγχειρητικές κήλες αποκαθιστώνται λαπαροσκοπικά. Στη λαπαροσκοπική μέθοδο η ανάταξη της κήλης και η τοποθέτηση του πλέγματος πραγματοποιούνται από την εσωτερική μεριά της κοιλιάς.
Κατά την λαπαροσκοπική διαδικασία ο χειρουργός καθαρίζει την εσωτερική επιφάνεια του κοιλιακού τοιχώματος από τις συμφύσεις και τοποθετεί με clips ένα συνθετικό πλέγμα για να καλύψει εσωτερικά το χάσμα της κήλης.
Το πλέγμα αποτελείται από ειδικό υλικό καλυμμένο με αντισυμφυτική μεμβράνη, που ο οργανισμός το ενσωματώνει και το καλύπτει με ουλώδη ιστό.
Η παραμονή του ασθενούς στην κλινική είναι συνήθως για ένα βράδυ και την επομένη παίρνει εξιτήριο με αναλυτικές οδηγίες από τον Χειρουργό.
Ποιές είναι οι οδηγίες για την ανάρρωση του ασθενούς, μετά από μία λαπαροσκοπική επέμβαση αποκατάστασης κήλης;
Ο θεράπων Χειρουργός θα δώσει τις κατάλληλες οδηγίες στον ασθενή. Για την πλήρη ανάρρωσή του ασθενούς συνήθως χρειάζονται 1-2 εβδομάδες, γι΄αυτό προτείνουμε στους ασθενείς ξεκούραση και ήπια δραστηριότητα.
Προσωπικά, βρίσκομαι συνεχώς σε επικοινωνία με κάθε χειρουργημένο ασθενή μου, έως την πλήρη ανάρρωση του.